Pamięci naszego Michała Piotrowicza

[AlixVonHessen]

Wielokrotnie przez nawiedzone głowy kaliskich historyków przemykała myśl o tym, żeby w jakiś sposób upamiętnić postać Michała Piotrowicza Daragana, gubernatora kaliskiego z lat 1882-1902.
Wielu powie, że był to Rosjanin i zaborca, ale to dzięki niemu w Kaliszu wybudowano m.in. ratusz, teatr, budynek straży ogniowej i przede wszystkim, do Kalisza dotarła kolej. Daragan był propolski, był wręcz polonofilem i śmiem twierdzić, że nikt nie zrobił dla miasta tyle, co ten właśnie człowiek. Myślę, że warto upamiętnić go w parku, jego ukochanym miejscu. Może ławeczka albo alejka? - jak to proponował mój znajomy.
Więcej o Daraganie:
http://www.info.kalisz.pl/biograf/daragan.htm
oraz w książce A. Tabaki i M. Błachowicza "Nowy Kaliszanin" na s. 199

[ww]

Boszsz, w kółko to samo...
W jedej głowie się urodziło i obija się echem po innych...

A może byśmy zrobili tak: naziści wspaniale przebudowali ul. Górnośląską i ul. Łódzką, założyli wielkie zakłady przemysłowe, zmodernizowali pocztę i telegraf. Którą ławeczkę wybierzemy dla oberbürgermeistera von-jakiegoś-tam? Któremu jeszcze okupantowi wystawimy ławeczkę, alejkę, pomnik, nazwiemy jego imieniem ulicę albo szkołę?

Ty chcesz ławeczkę dla delegata rządu tego samego zaborczego państwa, które dokonało rzezi Pragi, gdy w ciągu kilku godzin Rosjanie wymordowali ponad dwadzieścia tysięcy Polaków, w zasadzie z radości i dla frajdy, i całego mnóstwa innych okrucieństw?

Ławeczkę, tak? Alix, czy ty się słyszysz?

[AlixVonHessen]

Ale ja nie chcę tego stawiać dla narodu, tylko dla człowieka, który wyciągnął Kalisz z zaściankowości. Daragan za to, że zrobił tyle dla Kalisza, został wyrzucony ze stanowiska i zmarł w nędzy. Jeśli winą człowieka jest pochodzenie to ja już nie wiem czym można się zasłużyć. Gdyby nie Daragan, Kalisz byłby dzisiaj wioską. Szkoda, że ludzie tego nie rozumieją.

[ww]

Gdyby nie Daragan, Kalisz byłby dzisiaj wioską.

Ty się jednak nie słyszysz.

[AlixVonHessen]

Słyszę się doskonale, a wrzucanie wszystkich do jednego worka to obrzydliwa hipokryzja, tak typowa dla Polaków. A podobno charakteryzował się nią tylko Hitler.

[Gumiś]

Nie wiem co Ci się WW nie podoba w tym pomyśle?
Nie można klasyfikować człowieka tylko dlatego,że pochodził z nacji która zniewoliła Nasz kraj.Liczą się dobre rzeczy i uczynki.
Zaraz przed Daraganem był Rybnikow też wielki przyjaciel polaków.

http://www.info.kalisz.pl/biograf/daragan.htm

[AlixVonHessen]

To prawda, dzięki niemu powstał Kaliszanin, pierwsza gazeta. Gdybym powiedziała, że należy upamiętnić Nowosilcowa, bo jego krewny występuje w mickiewiczowskich Dziadach, to byłaby to przesada, ale Daragan był bardzo dobry dla kaliszan.

[ww]

On nie pochodził "z nacji", on był PRZEDSTAWICIELEM RZĄDU IMREPIUM ROSYJSKIEGO, i z własnej woli nim był.

[AlixVonHessen]

Był urzędnikiem, taka praca, ale nigdy nie zrobił kaliszanom nic złego. Wykorzystał swój urząd, żeby pomóc Polakom i za to ma być piętnowany? Oj, chyba coś jest nie tak.

[ww]

To prawda, dzięki niemu powstał Kaliszanin, pierwsza gazeta.

Jaka "prawda", jaka pierwsza gazeta!? Dzięki niemu!?

[AlixVonHessen]

Rybnikow, o którym jest mowa w poście powyżej, zezwolił na wydawanie pierwszej gazety (nawiązanie do słów Gumisia).

[ww]

...zezwolił...

To znaczy, że jak najpierw Rosjanie zakazali wszystkiego, nawet mówić po polsku, a póżniej "zezwolili", to należy im się za to ławeczka, albo bulwar imienia, tak?

[AlixVonHessen]

Przecież to nie Rybnikow ani nie Daragan nakładli zakazy. Ale szkoda moich nerwów. Z reszta, wszyscy Polacy są pewnie złodziejami, każdy Niemiec chodzi z karabinem a w Afryce nie ma białych ludzi. Jeden wielki mit, ale jak to mówią, mitu nie da się przełamać, bo jest potrzebny naszej naiwności.

[sobieray-3]

Wiesz WW, ja to bym tak w odwecie za hankę s. Tylko powiedz, jak dlugo mozna byc tak zapamietliwym, jaqk tu cala Europa niby postepowa od tego odchdzi. Nie mam Michaila D., ale popatrz na eti glaza Imperatora

[Gumiś]

WW czuje jakieś uprzedzenia,ale nie Nam to osądzać,każdy ma prawo do swojego poglądu.Ja nie mam nic do zarzucenia temu pomysłowi Alix aby upamiętnić czlowieka który zrobił wiele dobrego dla Kalisza.

[sobieray-3]

Wiem tylko, ze na swoje mauzoleum zniszczone czekaja Legionisci, na pomnik zniszczony - Strzelcy Kaniowscy. Na laweczki czekaja : K.Malapert, ,,Srebrna'' Natalia Galczynska, gen.gen.Alter i Karaszewicz - Tokarzewski i in. .

[ww]

Gumisiu, ale ja nie mam żadnych uprzedzeń.

Uważam nawet, że w całym tym pozaborowym i popowstaniowym nieszczęściu gub. Daragan był postacią jaśniejszą (lub mniej ciemną, jak kto woli) niż inni gubernatorzy. Nie oznacza to jednak, że należą mu się honory zarezerwowane dla ludzi wielkich i bohaterów narodowych. Owszem, piszmy biografię gub. Daragana, publikujmy artykuły o jego poczynaniach, dbajmy o groby jego bliskich, ale żadnych ławeczek, bulwarów i tym podobnych.

Nie dajmy się zwariować. To, że ktoś namiętnie pisuje o gub. Daraganie jak o wielkim polonofilu i człowieku zasłużonym, nie oznacza, że był on nim rzeczywiście. To samo pióro z jeszcze większą częstotliwością pisuje, że Kalisz był "prowincją". Nie oznacza to jednak, że Kalisz był nią w rzeczywistości. A nie był, skoro był trzecim lub nawet drugim najważniejszym miastem Królestwa Polskiego (vide "Kultura miejska w Królestwie Polskim, cz. 1, 1815–1875 Warszawa, Kalisz, Lublin, Płock", red. A. Drexlerowa, Warszawa 2001).

[sobieray-3]

No to do kanalu z nim

http://www.eslovaquia.es/images/fotos_g ... /cumil.jpg

[Gumiś]

Powracając do tematu należałoby zacząć od początku......

Jednym z tych którzy zapisali się dobrze w pamięci kaliszan był wicegubernator Paweł Nikołajewicz Rybnikow.Urodzony w Moskwie w 1832 roku,w wieku 16 lat ukończył uniwersytet ze stopniem kandydata nauk filologicznych.Już na studiach związał się z rewolucyjnym ruchem studenckim jako członek koła ;Wertep; i ;Jaskinia;.
Karierę urzędniczą rozpoczął w rządzie guberni ołoniewskiej przechodząc kolejno stopnie sekretarza kolegialnego,referenta,radcy,asesora kolegialnego.W grudniu 1866 roku został mianowany przez Berga wicegubernatorem nowej guberni kaliskiej.W roku 1875 za wierną służbę otrzymał rangę rzeczywistego radcy stanu.
Rybnikow był nie tylko urzędnikiem.Jako filolog z wykształcenia wiele czasu poświęcał swoim zainteresowaniom naukowym.W 1861 został członkiem rzeczywistym Towarzystwa Miłośników Literatury Rosyjskiej.Był także członkiem i korespondentem Towarzystwa Archeologicznego.Zajmuje jedno z czołowych miejsc w historii folklorystyki rosyjskiej.
Rybnikow posiadał gruntowne wykształcenie,był niepospolitym lingwistą;znał doskonale grekę i łacinę,władał biegle francuskim,włoskim,angielskim,niemieckim i nowogreckim.Znał bardzo dobrze język polski i polską literaturę,dokonał nawet kilku tłumaczeń poetyckich na język rosyjski.
Te zainteresowania okazały się również owocne dla Kalisza.Z inicjatywy Rybnikowa rozpoczęto drukowanie przywilejów książąt kaliskich,królów polskich,arcybiskupów gnieżnieńskich i dawnych ustaw magistratu kaliskiego,dotyczących okresu zamykającego się latami 1268-1774.
Dokumenty te były drukowane z oryginałów łacińskich w ;Kaliskim Dzienniku Urzędowym;
Wydawano je także po łacinie w oddzielnych odbitkach,których nie wprowadzono do obiegu księgarskiego.
Rybnikow patronował również narodzinom ;KALISZANINA; i przez 16 lat był cenzorem pisma.
Zmarł 29 listopada 1885 roku i został pochowany na cmentarzu prawosławnym w Kaliszu.Wśród mieszkańców miasta cieszył się powszechnym szacunkiem,czego dowodem był wspaniały kondukt pogrzebowy opisany dokładnie przez naocznego świadka;


Przed trumną postępowały dzieci z ochronki,uczniowie szkoły realnej,reprezentanci gminy izraelskiej ze swoim podrabinem,dalej postępowały deputacje z wieńcami;od miasta;,;od wychowańców uniwersytetów z napisem--studenci-studentowi---,od urzędników rządu gubernialnego,od miejscowej resursy i od członków kasy zaliczkowo-wkładowej,istniejącej przy rządzie gubernialnym której zmarły był twórcą.Trumnę od cerkwi aż do cmentarza nieśli na swych barkach urzędnicy,cała droga usłana była zielenią,a zapalone latarnie gazowe pokryte były krepą.
I zamknęły się drzwi grobowca za trumną człowieka,który żył wśród nas lat kilkanaście i pozostawił po sobie dobrą pamięć w społeczeństwie,umiejącym cenić ludzi zacnych.


Historia dopisała dalszy ciąg życiorysu Rybnikowa.Otóż kaliski wicegubernator był spowinowacony z Polakami poprzez swoją teściową,a jego dzieci pobierały lekcje w języku polskim.Synowi Sergiuszowi udzielała lekcji Julia Leszczyńska,ciotka Marii Dąbrowskiej.
Krótko przed śmiercią Rybnikow kupił majątek w pobliżu Kalisza,zamierzając osiedlić się w Polsce na stałe.Plany te ziściły się w drugim pokoleniu.Syn jego Sergiusz wraz z rodziną pozostał na stałe w Polsce.Mieszkał do 1945 roku w Sacałach,folwarku położonym nad Wartą w powiecie kolskim.Zmarł w Brudzewie 7 lipca 1960 roku,w wieku 88 lat.
W 1934 roku po ukazaniu się ;Nocy i Dni; Sergiusz Rybnikow napisał list do Marii Dąbrowskiej,w którym przypominał lata dzieciństwa spędzone w Kaliszu.....



...Te tak misternie wskrzeszone sylwetki dawnych tak dobrze znanych nam osób (prof.Gałczyński,rejent Bohowicz,Leszczyńscy,prof.Matuszewski i inni) przypominały nam starodawne dzieje,rodzinnego naszego miasta Kalisza,gdzie w domu śp.rodziców naszych,koleżanka sióstr śp.Antonina Strzałkowska oraz p.Leszczyńska uczyły nas śpiewać ;Z dymem pożarów; ;Stoi ułan na widecie;,;Tysiące walecznych opuszcza Warszawę; i inne,które to pieśni wpajały w nas od dzieciństwa miłość do Polski,o niedoli której tak często rozprawiali śp.nasi rodzice.
Składając więc najserdeczniejsze życzenia Czcigodnej Pani dalszych sukcesów na niwie literackiej,czujemy się jednocześnie w obowiązku złożyć jej nasze najszczersze z głębi serc płynące podziękowanie za te kilka słów tak miłych i tak prawdziwych w ocenie śp.rodziców naszych ( w pierwszym tomie ;Nocy i Dni;).


Poglądy Rybnikowa,jeżeli chodzi o stosunek do Polaków ,miały,być może,wpływ na gubernatora Michała Piotrowicza Daragana,który objął najwyższy urząd w Kaliszu po swoim poprzedniku Szabelskim w lutym 1883 roku.Nowy gubernator zachowywał się bardzo nietypowo jak na carskiego urzędnika tak wysokiej rangi.Z Kaliszem związał się uczuciowo i wiele dla Kalisza zrobił;za jego kadencji i przy czynnym poparciu powstały takie budowle jak ratusz i teatr.Gubernator upiększył park,lubował się w klombach,posągach,romantycznych ruinach,które powstały z jego inicjatywy.To właśnie dzięki osobistemu zaangażowaniu Daragana Kalisz otrzymał linię kolejową.
Talenty gospodarskie gubernatora nie zasługiwały jeszcze na szczególną uwagę,gdyby nie fakt,że polityka rusyfikacji nie znajdowała w nim żarliwego,jak wymagał tego tak wysoki urząd,realizatora.Wywołało to zaniepokojenie naczelników Żandarmerii,którzy słali raporty do władz zwierzchnich,oskarżając go o liberalizm i polonofilstwo.
Warszawa i Petersburg,jak wynika z raportów,były dość dobrze szczegółowo poinformowane o niewłaściwej postawie kaliskiego gubernatora.
Daragan utrzymywał dość bliskie kontakty z inteligencją polską i żydowską.Były to kontakty nie tylko służbowe,lecz i towarzyskie.Język polski nie raził go,posługiwano się nim swobodnie w sklepach i kawiarniach,a nieraz wypierał nawet wprowadzany latami do urzędów,magistratów i zarządów gminnych język rosyjski.Co dziwniejsze niektórzy urzędnicy rosyjscy tak biegle opanowali język polski,że posługiwali się nim swobodnie w rozmowach towarzyskich z Polakami.
Doszło nawet do tego,że w sytuacji służbowej w obecności władz gubernialnych zastępcy naczelników powiatów sieradzkiego i wieluńskiego przemawiali po polsku.Sam Daragan zupełnie dobrze władał językiem polskim dając w ten sposób ;zły; przykład podwładnym urzędnikom.

Podczas zagranicznego urlopu Daragana w dniu 3 listopada 1899 roku miało miejsce następujące zdarzenie;w Kaliszu występował teatr polski Juliana Myszkowskiego ze Lwowa.W związku z przypadającym w tym dniu świętem państwowym policmajster polecił orkiestrze teatralnej odegranie przed spektaklem hymnu ;Boże cara chrani;.Publiczność zareagowała oburzeniem na ten ;akt gwałtu moralnego ze strony administracji;.
Daragan robił póżniej wyrzuty policmajstrowi,że swoją decyzją wywołuje tylko nastrój wrogości wśród społeczeństwa.Odtąd na zasadzie cichego porozumienia hymn państwowy wykonywano długo przed rozpoczęciem przedstawienia i prawie bez udziału Polaków.Trzeba przyznać,że z punktu widzenia zaborcy był to już podejrzany liberalizm.....

Za czasów Daragana liczne koła i stowarzyszenia prowadziły aktywną działalność polityczną,z czego żandarmeria zdawała sobie doskonale sprawę.W Skalmierzycach kaliska inteligencja urządzała zebrania patriotyczne,przewożąc przez granicę literaturę polityczną.Niepokój policji budziła też swoboda działalności straży ogniowej i kółek myśliwskich,które dysponowały znaczną ilością broni palnej.
Trzeba przyznać,że liberalna polityka Daragana przyniosła dobre skutki.Kaliszanie nie mieli powodów sprawiać władzy kłopotów,a w pewnych kołach nazywano ich nawet ironicznie ;daraganowcami;.
Kłopoty zaczęły się dopiero po odwołaniu Daragana ze stanowiska gubernatora w 1902 roku.Widocznie niepokój władz policyjnych,sygnalizowany w raportach,znalazł posłuch w Warszawie i Petersburgu.Na miejsce Daragana przyszedł Mikołaj Nowosilcow.Miał on przekonać się kilka lat póżniej,że sama siła nie wystarczy do ujarzmienia buntującego się narodu.......

To tyle.....

[sobieray-3]

Dodam tylko nieśmiało, że Daragan w Kaliszu na cm.prawosławnym pozostawił dwie córki - bliżniaczki, a sam marnie skończył podczas rewolucji w Piotrogrodzie.