W Katalogu zabytków sztuki w Polsce, tom V, zeszyt 6, wydanym w 1960 roku, znajdują się szczegółowe opisy najważniejszych zabytków z Kalisza i dawnego powiatu kaliskiego, ale wzmiankowane są także obiekty dość niespodziewane, przynajmniej patrząc w kontekście dzisiejszego krajobrazu. Oczywiście Katalog nie obejmuje obiektów z końca XIX i z XX wieku, dzisiaj uznawanych za zabytki, uwzględnia jednak całkiem sporą grupę budynków starszych, które nie dotrwały do dziś.
Wymienione są "domy o charakterze dworków podmiejskich z 1. poł. i ok. poł. w. XIX. Z cegły lub muru pruskiego, parterowe z sieniami przelotowymi, przeważnie z facjatkami i dachami naczółkowymi".
Fabryczna 15 - nie istnieje, obecnie SP nr 16
https://goo.gl/maps/dhF9fpBCr8m" onclick="window.open(this.href);return false;
(zapewne jest to "piękny murowany dworek, relikt majątku-wsi Czaszki", o którym pisze Tadeusz Pniewski).
Harcerska 8 - nie istnieje, obecnie... szkoda gadać
https://goo.gl/maps/gHMYceKYCSP2" onclick="window.open(this.href);return false;
Krótka 7 - nie istnieje, teraz nie ma takiego adresu. Być może to miejsce, w którym jest parking Urzędu Miejskiego albo jeszcze gdzieś dalej
https://goo.gl/maps/FYRTmD2PW2n" onclick="window.open(this.href);return false;
Łączna 2 - nie istnieje, pod tym adresem znajduje się inny leciwy budynek, lecz nieodpowiadający opisowi
https://goo.gl/maps/x8BGXGHx9L72" onclick="window.open(this.href);return false;
Może kiedyś adres ten był przypisany do obecnej posesji Nowy Świat 11? Tam stał taki budynek (fotografia z MFK, widok od Rzemieślniczej):
Łódzka 8 - istnieje
https://goo.gl/maps/iQikf3CEfk22" onclick="window.open(this.href);return false;
Skarszewska 4 - nie istnieje, podobnie jak inne stare domy po tej stronie ulicy
https://goo.gl/maps/cvhxjB1ZBCA2" onclick="window.open(this.href);return false;
Widok z początku XX wieku (MFK, Skarszewska 4 to dom pośrodku kadru):
Słoneczna 1 - nie mam pojęcia, jaka ulica nosiła w latach 50. tę nazwę.
Świerczewskiego 34 i 43 - teoretycznie obecna Zamkowa, niemniej ulica nie ma teraz tylu numerów i nie miała zapewne także wtedy. Być może jest to jakaś pomyłka i mogło chodzić o domy (istniejące) przy Warszawskiej 34
https://goo.gl/maps/dZYAPkezh7o" onclick="window.open(this.href);return false; i 43
https://goo.gl/maps/cH7SdDxa5K92" onclick="window.open(this.href);return false;
(ten jest także wymieniony przez Katalog pod prawidłowym adresem Warszawska 43)
23 Stycznia 16 - istnieje
https://goo.gl/maps/XsB4J96g9zm" onclick="window.open(this.href);return false;
Winiarska 1, 4, 5, 24 i 26 - nie istnieją. 1, 4 i 5 to ten rejon
https://goo.gl/maps/XXzvDQiHT1N2" onclick="window.open(this.href);return false; 24 i 26
https://goo.gl/maps/jFfqHzoM34s" onclick="window.open(this.href);return false;
Budynki 1 i 4 widoczne są na tym zdjęciu (MFK, Winiarska biegnie po prawej stronie):
Budynek przy Winiarskiej 26 jest natomiast opisywany osobno jako dworek "wzniesiony ok. 1830-40 przez arch. Jakuba Jasińskiego. Położony w ogrodzie. Klasycystyczny". Wymieniona jest także oficyna dworku zbudowana z muru pruskiego po 1843 roku oraz załączona jest fotografia (pewnie z lat 50.):
Pod tym adresem obecnie mieści się Dom Pomocy Społecznej.
Z innych ciekawych nieistniejących budynków Katalog wymienia drewniane chałupy z Zawodzia, o których napiszę w odpowiednim temacie, jak również dawny zajazd i kuźnię przy Częstochowskiej 21 - jednopiętrowy budynek z początku XIX wieku, o którym pisał Gumiś w innym wątku:
viewtopic.php?f=13&t=951&start=540" onclick="window.open(this.href);return false;
Zastanawiające jest, że aż tyle zabytkowych budynków zostało wyburzonych, mimo że zdawano sobie sprawę z ich wartości. Żeby było ciekawiej część zabytkowych domów poza Śródmieściem obejmowano ochroną już na przełomie lat 60. i 70., kiedy wpisano do rejestru dom przy Stawiszyńskiej 16 oraz trzy przy Nowym Świecie (wzmiankowane przez Katalog w innych kategoriach) - numery 8, 10 i 12.
Wierzę, że część forumowiczów pamięta niektóre z tych nieistniejących budynków albo może dysponuje jakimiś informacjami na ich temat, którymi zechciałaby się podzielić. Byłoby bardzo fajnie dowiedzieć się w tym temacie czegoś więcej.
hahha. Gdyby władze Kalisza zabiegały u sponsorów, w ministerstwach u bogatych rodaków za granicą. Czy wielka ogólnopolska zbiórka na mauzoleum, byłaby szansa. Kalisz mógłby być taki miastem legionostów, pomnik Piłsudskiego w Szczypiornie, mauzoleum w nowym miejscu, i odbudowa choć fragment obozu jenieckiego w Szczypiornie. Poszukać gdzie przebywali legioniście, którzy byli Kaliszu w czasie I wojny św. Nie mam na myśli obozu, tylko to.
