DO MINISTERSTWA SRODOWISKA NAPISALEM MEILA W SPRAWIE ZLOZ GEOTERMALNYCH ZE MAMY DUZE POKLADY ITD. ODPISALI MI PO 3 TYGODNIACH ALBO WIECEJ TO CO PONIZEJ:
W odpowiedzi na Pana e-mail pt.: „Zielona Energia – Pomysł Obywatela”, uprzejmie dziękuję za przekazanie uwag oraz pomysłu na największą inwestycję zielonej energii w naszym kraju. Jednocześnie uprzejmie informuję, że nie wszystkie poruszane przez Pana kwestie leżą w zakresie kompetencji Ministerstwa Środowiska.
Odnosząc się do poruszanych kwestii bezpieczeństwa energetycznego a w szczególności energetyki jądrowej, uprzejmie informuję, że w zakresie polityki energetycznej państwa, resortem wiodącym jest Ministerstwo Gospodarki. Obecnie Ministerstwo Gospodarki skierowało do konsultacji społecznych kolejną wersję projektu Polityki energetycznej Polski do 2030 roku. Konsultacje społeczne trwają do dnia 10 kwietnia 2009 r., w tym czasie można przekazywać uwagi do opracowanych dokumentów. Projekt Polityki energetycznej Polski do 2030 roku znajduje się na stronie internetowej Ministerstwa Gospodarki
http://www.mg.gov.pl/Gospodarka/Energet ... rgetyczna/
Natomiast odnosząc się do poruszanych przez Pana kwestii dot. energii geotermalnej, pragnę zauważyć, że olbrzymie wartości zasobów energii geotermalnej, przedstawiane w mediach i prasie nie zawsze odpowiadają rzeczywistym danym. Szczególną uwagę należy zwrócić bowiem na podział zasobów wspomnianej energii geotermalnej na m.in. zasoby dostępne i zasoby statyczne (oba rodzaje opisanych zasobów mają znaczenie wyłącznie poznawcze). Oznacza to, że najczęściej podawane zasoby energii geotermalnej w Polsce, będące zdaniem różnych autorów ekwiwalentem kilku, kilkudziesięciu mld lub nawet przekraczające 100 mld ton paliwa umownego (TOE), są wielkościami teoretycznymi ciepła zakumulowanego w wodach podziemnych i nie mają nic wspólnego z możliwościami praktycznego wykorzystania wód i energii geotermalnej dla celów komercyjnych, których wykorzystanie oparte jest m.in. o kryterium opłacalności ekonomicznej. Praktyczne znaczenie mają tylko zasoby dyspozycyjne, a w szczególności zasoby eksploatacyjne.
Dodatkowo należy zaznaczyć, że przedsięwzięcia mające na celu wykorzystanie energii jaką niosą ze sobą wody termalne ze względu na wymagania dotyczące wysokozaawansowanej technologii oraz dobrego rozpoznania geologicznego należą do najbardziej skomplikowanych gałęzi energetycznych w Polsce. Ponadto w początkowej fazie realizacji przedsięwzięcia tego typu są bardzo kosztowne, gdyż rozpoznanie budowy geologicznej, udokumentowanie złoża wód termalnych i budowa instalacji geotermalnej wymagają znacznych nakładów finansowych. Omawiane koszty są ściśle związane z zakresem projektowanych prac w celu udokumentowania złoża wód termalnych, co za tym idzie uzależnione są od głębokości otworu, którym ujęte zostaną wody termalne. W przypadku przedsięwzięć związanych z wykorzystaniem wód termalnych należy mieć także na uwadze wysokie koszty związane z utrzymaniem sprawności i konserwacją instalacji wchodzących w skład zakładu geotermalnego. Z informacji posiadanych przez Ministerstwo Środowiska wynika, iż w istniejących w Polsce zakładach geotermalnych ww. koszty przekraczają nieraz zyski z tytułu wydobywanej kopaliny. Ponadto na obszarze kraju wody termalne o odpowiednio wysokiej temperaturze, która warunkuje opłacalność inwestycji opartej na tym żródle energii występują na znacznych głębokościach tj.: 2000 – 3000 m.
W nawiązaniu do powyższego należy stwierdzić, że eksploatacja wód termalnych powinna być prowadzona w przypadku gdy jest to uzasadnione ekonomicznie.
Niezbędnym czynnikiem warunkującym powodzenie inwestycji geotermalnej jest dobre rozpoznanie geologiczne, pod kątem występowania zasobów wód termalnych, a także zastosowanie najlepszych metod, umożliwiających eksploatację omawianej kopaliny. Mając powyższe na uwadze, na zamówienie Ministra Środowiska wykonywane są opracowania naukowe, finansowane ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Na uwagę zasługuje „Atlas Zasobów Geotermalnych na Niżu Polskim”, wykonany przez liczny zespół polskich specjalistów pod redakcją prof. Wojciecha Góreckiego z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Publikacja ta, szczegółowo omawiająca warunki występowania wód termalnych w utworach formacji paleozoicznej i mezozoicznej na obszarze Niżu Polski, została bezpłatnie przekazana organom administracji samorządowej i rządowej, uczelniom, instytutom oraz przedsiębiorstwom geologicznym.
Ponadto z inicjatywy Ministra Środowiska zostały podjęte działania, mające na celu ułatwienie przedsiębiorcom prowadzenie działalności związanej z wydobywaniem wód termalnych, takie jak:
- zwolnienie z opłat eksploatacyjnych za wydobywanie wód termalnych,
- ustanowienie preferencyjnej stawki wynagrodzenia za korzystanie z informacji geologicznej wykorzystywanej w celu wydobywania wód termalnych, w wysokości 5% obliczonej wartości (1% obliczonej wartości, w okresie do 31 grudnia 2010 r.),
Informuję również, że w Ministerstwie Środowiska opracowany został projekt nowej ustawy Prawo geologiczne i górnicze (obecnie projekt ustawy przedłożony został pod obrady Sejmu). Omawiany projekt wprowadza liczne uproszczenia dla przedsiębiorców oraz procedury usprawniające prowadzenie postępowań administracyjnych. Nadrzędnym celem zamierzonych zmian jest usunięcie barier utrudniających podejmowanie i wykonywanie działalności w zakresie geologii i górnictwa, oraz uproszczenie istniejących procedur w celu pobudzenia przedsiębiorczości w kierunku służącym racjonalnej gospodarce złożami kopalin. Najważniejsze zmiany zawarte w projekcie nowej ustawy Prawo geologiczne i górnicze:
- rezygnacja z koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie wód uznanych za kopaliny, a w konsekwencji brak opłaty koncesyjnej, opłaty za użytkowanie górnicze i mniejsza opłata skarbowa;
- zmiany zasad udzielania koncesji (rezygnacja z części uzgodnień i opinii, skrócenie postępowań administracyjnych, zmiana wymagań jakie powinien spełniać wniosek koncesyjny);
- przeniesienie kompetencji w zakresie udzielania koncesji na wydobywanie wód będących kopalinami na marszałków województw.
Dodatkowo informuję, iż obecnie w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, przy współpracy z Ministerstwem Środowiska opracowywany jest program, dotyczący finansowania geotermii ze środków NFOŚiGW. Opracowane wytyczne będą miały na celu umożliwienie dokonania wyboru najlepszych przedsięwzięć z zakresu geotermii, zgłaszanych przez przedsiębiorców, których realizacja na podstawie przyznanego dofinansowania będzie miała największe znaczenie ekologiczne i społeczne.
Odnośnie kwestii możliwości udzielenia koncesji geologicznej na rzecz gminy, informuję, iż koncesję w zakresie działalności polegającej na poszukiwaniu, rozpoznawaniu oraz wydobywaniu kopalin może otrzymać przedsiębiorca w rozumieniu ustawy z dnia 4 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2007 r., Nr 155, poz. 1095 z póżn. zm.). Jednostki samorządu terytorialnego w rozumieniu przytoczonej ustawy nie mogą być uznane za przedsiębiorcę, wobec powyższego gmina nie może ubiegać się o koncesję.
Ponadto informuję, iż w przypadku postępowania związanego z udzieleniem koncesji Fundacji „Lux Veritatis” czas trwania postępowania wynikał z konieczności uzupełnenień wniosku koncesyjnego, aby spełnione zostały ustawowo przewidziane wymagania. Organ koncesyjny w danym przypadku nie miał wpływu na termin ostatecznego uzupełnienia przedmiotowego wniosku przez przedsiębiorcę. Warunki przedmiotowej koncesji stanowią, że zachowuje ona ważność przez okres 4 lat. Dodatkowo zwracam uwagę, że Minister Środowiska nie prowadzi żadnego postępowania w sprawie ograniczenia uprawnień wynikających z omawianej koncesji.
Należy także zauważyć, iż według danych przedstawionych przez przedsiębiorcę, wody termalne wydobywane w Toruniu mają być przeznaczone do celów grzewczych, w chwili obecnej brak informacji na temat ewentualnej możliwości wykorzystania tych wód do produkcji energii elektrycznej.
Odnosząc się do propozycji wykorzystania energii wód termalnych na głębokości ponad 5000 uprzejmie informuję, że mają one wyłącznie, jak dotychczas podstawy teoretyczne. Rozpoznanie geologiczne bowiem na w/w głębokości jest udokumentowane poprzez odwiercenie zaledwie 46 otworów, z których jedynie 3 przekroczyły głębokość 6000 m. Należy dodać, że skały budujące górotwór mogą osiągać wysokie temperatury rzędu 180-200oC, jednakże trudno spodziewać się na takich głębokościach występowania wód termalnych.
Ponadto informuję, że zagadnienia dotyczące kwestii energetycznego wykorzystania poszczególnych grup kopalin pozostają w kompetencjach ministra właściwego do spraw gospodarki. Bezpośrednio nadzoruje je Departament Energetyki w Ministerstwie Gospodarki.
W odniesieniu do poruszanej kwestii zasobów węgla brunatnego, występujących na terenie kraju, wyjaśniam, że wg danych zawartych w „Bilansie zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce” (stan na 31 grudzień 2007 r.) zasoby węgla brunatnego kształtują się na poziomie 13,6 mld ton zasobów bilansowych – udokumentowanych. Nie wiadomo skąd autor przywołuje ilość potencjalnych 140 mld ton, bowiem według szacunków potencjalne (jeszcze nie udokumentowane, a jedynie szacowane) zasoby bilansowe węgla brunatnego kształtują się na poziomie 40 mld ton.
Zagadnienie zgazowania powierzchniowego lub podziemnego jak dotychczas nie było stosowane w Polsce na skalę przemysłową (poza projektem z lat 70 XX wieku). Także doświadczenia światowe nie są zbyt duże a technologie bardzo ryzykowne i kosztowne. Nie należy także zapominać o potencjalnym wpływie na środowisko (już udowodnione: znaczne osiadanie ziemi i zagrożenia dla poziomów wodonośnych). Należy stwierdzić, iż być może w przyszłości da się pewne partie pokładów węgla kamiennego poddać temu procesowi, ale tylko w przypadku uzasadnienia ekonomicznego (dzisiejsze ceny ropy nie gwarantują zysku z tej inwestycji). Trudno będzie zatem znależć potencjalnych inwestorów dla tego rodzaju projektów.
z poważaniem
Joanna Rudnicka