Kalisz - Ziemia Kaliska - Historia

[wollny]

Wollny bardzo fajne. Ale na wiki pow. woj. to ciut ponad 15 tys. m2. Skąd ta różnica?

Wg wiki 16,5tys km2. Wrysowalem mapę do programu gisowego i na pewno były jakieś drobne przesuniecia przy georeferencji rastra. Ale 3% to akceptowalny błąd

[K-man]

Dzięki. Dobra robota.

[wollny]

Nowy post: https://www.facebook.com/10008904202360 ... e=scwspnss

Przy tej okazji zadam Wam pytanie: jakie wg Was było najtragiczniejsze w skutkach wydarzenie w historii Kalisza?

[milo]

Nowy post: https://www.facebook.com/10008904202360 ... e=scwspnss

Przy tej okazji zadam Wam pytanie: jakie wg Was było najtragiczniejsze w skutkach wydarzenie w historii Kalisza?

Pewnie będę oryginalny.

Rozbiory Polski i ich finał, który ustanowił Kalisz jako miasto graniczne pozbawione swego lewego płuca za Prosną.

Zapewne większość uzna za najtragiczniejsze wydarzenie zburzenie/spalenie w 1914.
Tylko że podobnych wydarzeń miasta doznawały wcześniej dość często i podnosiły się z ruin.
W Kaliszu mieliśmy np. wielki pożar w 1792, który strawił też większość miasta.

[ww]

Kalisz utracił znaczną część terytorium województwa kaliskiego (tego w granicach z 1768) już w okresie Księstwa Warszawskiego, kiedy utworzono sfrancuziały departament kaliski, bez (z pamięci teraz piszę) Wrześni, Jarocina, Krotoszyna, Dobrzycy czy nawet Słupcy. Ale Napoleon w uniwersale z 1807 w art. 7 nakazał, że „Podział teraznieyszy Kraju na sześć Departamentów (...) niema bydź odmieniony”, więc za wszystko można winić Prusaków, jeśli się chce szukać winnego. Jeśli miałbym napisać coś w obronie Prusaków, bo nie ze wszystkim, co w Zalewie (1924) napisał Kazimierz Stefański się zgadzam, to jednak Prusacy podzielili Prusy Południowe na trzy departamenty ze stolicami w Warszawie, Kaliszu, Poznaniu, więc zdaje się regionalne znaczenie Kalisza rozumieli (mimo jego zagłady w pożarze w 1792).

(Na marginesie przypomnę tylko, że np. podpoznański Kórnik leżał w dawnym województwie kaliskim).

Przy tej okazji zadam Wam pytanie: jakie wg Was było najtragiczniejsze w skutkach wydarzenie w historii Kalisza?

Moim zdaniem najtragiczniejszym w skutkach wydarzeniem w historii Kalisza było powstanie Łodzi.

[jp]

Przy tej okazji zadam Wam pytanie: jakie wg Was było najtragiczniejsze w skutkach wydarzenie w historii Kalisza?

Pewnie będę oryginalny.

Rozbiory Polski i ich finał, który ustanowił Kalisz jako miasto graniczne pozbawione swego lewego płuca za Prosną.(...)

Zgadzam sie. Pewnie będę jeszcze bardziej oryginalny i pół żartem, pół serio, nieco prowokacyjnie, dodam utworzenie woj. kaliskiego w 1975 roku. Jaka kluczowa dla miasta i regionu inwestycja, powstała w Kaliszu w latach istnienia woj. kaliskiego? Nawet realizację szpitala na Poznańskiej (zaprojektowanego z rozmachem, dla dużego miasta) rozpoczęto przed utworzeniem woj. kaliskiego...

[K-man]

Dla Kalisza najgorsze jest pozbawienie go swojego województwa.
JP filharmonię też utworzono w Kaliszu przed utworzeniem woj kaliskiego. Było kilka większych inwestycji. Co nie zmienia faktu, że każde miasto które było woj. przed 1975 rokiem zyskało ogromną przewagę nad Kaliszem ludnościowo, gospodarczo i kulturalnie.
Kalisz miał przez wieki różnej wielkości katastrofy w tym pożary. Zniszczenie Kalisza w 1914 roku było z pewnością tragiczne, ale jakby nie patrzeć Kalisz szybko otrzymał wsparcie od państwa. Kalisz po pożarze 1706 podnosił się z ruin kilkadziesiąt lat.
Milo czy położenie przygraniczne było takie złe? Po zyskaniu kolei to położenie było wręcz idealne do rozwoju gospodarczego.
WW tak Prusacy utworzyli w Kaliszu jeden z departamentu podobno, tylko dlatego ze Piotrkowie Trybunalskim nie mieli takiego kompleksu budynków jak Kalisz. Mam na myśli zespół pojezuicki. Biskup Karnkowski jak widać ma naprawdę wielkie zasługi dla Kalisza.

[jp]

Dla Kalisza najgorsze jest pozbawienie go swojego województwa.

Zgadza się, ale do tego przyczyniły się rozbiory Polski. Tak jak napisał milo, "miasto zostało pozbawione swego lewego płuca za Prosną ". W świadomości "zaprosnian", Kaliskie przestało istnieć. Odbudowa jest możliwa, ale będzie trwała długo.

[wollny]

Rozbiory Polski i ich finał, który ustanowił Kalisz jako miasto graniczne pozbawione swego lewego płuca za Prosną.

Zapewne większość uzna za najtragiczniejsze wydarzenie zburzenie/spalenie w 1914.
Tylko że podobnych wydarzeń miasta doznawały wcześniej dość często i podnosiły się z ruin.
W Kaliszu mieliśmy np. wielki pożar w 1792, który strawił też większość miasta.

No właśnie też sobie zrobiłem to ćwiczenie intelektualne i zgadzam się z milo. W trakcie rozbiorów Kalisz został oderwany od zaplecza, które później mogłoby wpłynąć na jego rozwój (wiadomo, że sieradzkie ciążyło w zupełnie innym kierunku).
Poza tym, choć może to już być zbyt daleko idące:
1) nie byłoby Ostrowa, bo Prusacy pewnie zrobiliby węzeł kolejowy w Kaliszu,
2) nie byłoby 1914 (chociaż oczywiście ruskie też mogliby dokonać spalenia miasta).
3) nie byłoby konkurencji z Łodzią, bo byłaby w innym rozbiorze,
4) nie bałbym się też podnoszenia ze zgliszcz 1792 roku, bo Prusy cywilizacyjnie stały kilka stopni wyżej niż Carska Rosja.

Więc nawet jak Kalisz trafiłby do Wielkiego Księstwa Poznańskiego (ze wszystkimi tego konsekwencjami - mam tutaj na myśli rozwój głównie Poznania), to mógłby dziś wyglądać jak Bydgoszcz - z 300 tys. mieszkańców.

[K-man]

A cóż to za wielkie zaplecze miał Kalisz na tym zachodzie? Mieliśmy spory departament i nie wiem, czy Sieradzkie tak szybko ciążyło do Łodzi. Ostrów był i pod koniec XVIII wieku niewiele ustępował Kaliszowi pod względem liczby mieszkańców. Choć z pewnością brak węzła wpłynęłoby na rozwój Ostrowa.
Rozumiem, gdybyś pisał o zaborze pruskim jaki istniał przed 1806 rokiem. Kiedy Prusy Południowe gdzie byliśmy stolicą jednego z trzech departamentów. W WKP nie sądzą, abyśmy zostali stolicą rejencji.
Kalisz jak i całe Królestwo Polskie miało ogromny rynek zbytu na wschodzie. Było to terytorium zacofane pod bardzo wieloma względami, ale z dużą liczbą mieszkańców. Dlatego ten rynek był bardzo chłonny.
Niemcy to była potęga gospodarcza z pewnością polskim przedsiębiorcom i handlowcom dużo trudniej było eksportować towar z poznańskiego na zachód. WKP to była najbiedniejsza, lub jedna z najbiedniejszych prowincji w Cesarstwie Niemieckim. Trzeba było wymyślić specjalne dopłaty dla urzędników cywilnych i wojskowych, żeby niemieccy urzędnicy nie uciekali z WKP. Przecież sam Poznań miał ogromne problemy z rozwojem by był wielką twierdzą. Mimo ze leżał sporo od granicy. Bydgoszcz 1914 roku miała praktycznie tyle samo mieszkańców co Kalisz. Mimo, ze mieli kolei dużo szybciej niż Kalisz i posiadali węzeł.
Przypuszczam, że gdyby Kalisz miał kolei w tym samym okresie co Bydgoszcz i swój węzeł. To Kalisz przed 1914 rokiem byłby wielkości Poznania. Tak dużego miasta Niemcy by raczej nie zburzyli. I wtedy startowalibyśmy z tego samego pułapu co Poznań. Przy podziale Polski na woj. z pewnością mielibyśmy inną pozycję niż po zburzeniu 1914 roku.

[wollny]

Spokojnie, to i tak tylko gdybanie i zabawa intelektualna
Ostrów w 1810 miał.... 3 tys. mieszkańców, więc raczej nie mógł za bardzo konkurować z Kaliszem. Poza tym raczej nikt nie wpadłby na pomysł żeby zmieniać siedzibę województwa i robić węzeł kolejowy gdzie indziej. Utworzenie drugiego miasta (które docelowo wyrosło na niemal tak duże jak Kalisz) to rozbicie regionu na dwa podobszary: ciążenia Kalisza i Ostrowa.
Ze względu na swoje peryferyjne położenie Kalisz nigdy nie był atrakcyjny dla regionu (rozumianego jako województwo kaliskie w Królestwie Polskim). A szczególnie jest to widoczne w rozwoju Łodzi, która w 1860 była już 10x większa niż Kalisz.
Nie przeceniałbym też tego rynku zbytu, przecież.... w końcu był dostępny. I pozostał niewykorzystany.

[K-man]

Ale ja jestem spokojny
Pisałem o końcówce wieku XVIII kiedy Kalisz miał ponad 4 tyś mieszkańców, a Ostrów ponad 3 tyś mieszkańców.
Do czasu powstania listopadowego przemysł w Kaliszu się bardzo mocno rozwijał. Po powstaniu Rosja nałożyła na towary z KP duże cła. I z tego co czytałem sporo przedsiębiorców pochodzenia niemieckiego wyemigrowało z Kalisza do Białegostoku. I powstał tam spory ośrodek przemysłowy.
Łódź miała sporo częscia po pierwsze ponad 600 hektarów należało tam do państwa i zostały sprzedane po preferencyjnych cenach. W Kaliszu tereny z pewnością w tym okresie były droższe bo prywatne. Łódź jak i Częstochowa uzyskały dużo szybciej połączenie kolejowe od Kalisza.
O czym Ty mówisz przecież Łódź wyrosła na eksporcie do Rosji jak i prawie całe królestwo. Zresztą czytałem kiedyś nie pamiętam już gdzie jak przedsiębiorcy z Rosji żalili się, że przemysł łódzki oraz Sosnowca zalewa rosyjski rynek.
Nie uważam ze położenie Kalisza było jakoś fatalne ze względu na region. Niestety rosyjscy wojskowi nie chcieli kolei w Kaliszu ze względów bezpieczeństwa. Co było dla Kalisza tragedią i hamowało rozwój Kalisza przez dobrych kilkadziesiąt lat.
Oczywiście to jest moje zdanie. I możemy sobie tak dalej zastanawiać się, choć to przeszłości nie zmieni,
Obawiam czy za x lat jacyś ludzie nie będą pisać. Jak to kaliszanie załatwili swoje miasto w XX i XXI wieku. Bo obecne czasy trudno nazwać dobrymi dla Kalisza. Ale UK i szybka kolei mogą choć nie muszą coś zmienić. Oby.

[ww]

Niestety rosyjscy wojskowi nie chcieli kolei w Kaliszu ze względów bezpieczeństwa. Co było dla Kalisza tragedią i hamowało rozwój Kalisza przez dobrych kilkadziesiąt lat.

Niestety pruscy wojskowi chcieli twierdzę w Poznaniu ze względów bezpieczeństwa. Co było dla Poznania tragedią i hamowało rozwój Poznania przez dobrych kilkadziesiąt lat.
I w ten sposób każe miasto ma swoje austriackie gadanie.

[K-man]

WW chyba przegapiłeś to zdanie, które napisałem powyżej "Przecież sam Poznań miał ogromne problemy z rozwojem bo był wielką twierdzą. Mimo ze leżał sporo od granicy".

[kaliszanin2]

obecne czasy trudno nazwać dobrymi dla Kalisza. Ale UK i szybka kolei mogą choć nie muszą coś zmienić.

UK jak United Kingdom, czyli coś w rodzaju Oksfordu.

[ww]

WW chyba przegapiłeś to zdanie, które napisałem powyżej (...).

Nie przegapiłem, sparafrazowałem tylko twoje poniższe zdanie. W każdym mieście ludzie na coś narzekają, w Pyrkowie wiecznie narzekają, że gdyby nie było twierdzy, gdyby nie było Wrocławia a najlepiej gdyby nie było Warszawy... Żart to przecież był.

[wollny]

Kolejny etap podróży -https://www.facebook.com/atlas.kaliski/ ... qA8CkHZgol

BTW - kiedyś się wyświetlały wpisy z FB, a teraz już nie Dlaczego?

[K-man]

Ogrom dzieł jeszcze do odzyskania, ale nawet takie małe ilości cieszą.
https://kalisz.naszemiasto.pl/o-dyptyku ... 13-9187567

[wollny]

Trochę w nawiązaniu do naszej rozmowy o największej tragedii Kalisza, ciekawy wykład dotyczący Łodzi: https://youtube.com/watch?v=bQCGBhUuA0o ... IECMiOmarE
Szczególnie ciekawa wypowiedź od około 17:24 do około 26 minuty. Zgadzam sie z dr Śmiechowskim, że marginalizacja Kalisza w drugiej połowie XIX wieku była związana z jego położeniem blisko granicy. Można gdybać jak by to wyglądało, gdyby np całe przedrozbiorowe powiaty kaliski i pyzdrski były w Królestwie Polskim.

[milo]

Jeszcze tylko dodam, że graniczne położenie Kalisza byłoby niekorzystne, niezależnie w którym zaborze by się znalazł.
Kalisz jako miasto graniczne w zaborze pruskim ( z granicą gdzieś w okolicy zakładu Winiary) byłby w równie złym położeniu, tylko tym razem utracił by swe "prawe płuco" czy jak kto woli wschodnie ( co zresztą i tak z uwagi na powstanie Łodzi po części nastąpiło).

Sytuacja by inaczej wyglądała gdyby ta granica była przesunięta 100 km na wschód lub zachód od miasta.